En toen werd het vals plafond verwijderd in de kasteeltoren: “Zie je het?”

Vorig jaar kreeg ik een rondleiding in het kasteel van Leut van de toenmalige eigenaar. Toen we naar één van de ronde torens wandelden, viel mijn mond open van verbazing.

“Ooit stak hier een vals plafond in, en dat hebben ze jaren geleden weg gehaald. Toen kwam er een soort ‘tussenverdiepje’ te voorschijn.” De man wijst omhoog naar een stuk binnenwerk van de toren en ik zie inderdaad een ruwe rand, allemaal verschillende soorten stenen bij elkaar.

“Het pleisterwerk hebben ze daar precies al eens weggehaald”, zeg ik tegen de mens. “Ja, dat klopt”, antwoordt hij. En hij wijst nog eens, maar nu naar een bepaalde lijnenspel op de grijs gekleurde stenen.

(Lees verder onder de foto)

“Zie je het?”

Opeens zie ik het, inderdaad. Op een deel van de ruwe stenen zie ik een gedaante mét gezicht, ooit geschilderd of op een andere manier aangebracht op de binnenmuur van de toren. “En kijk links en rechts ervan zie je nog van die gedaantes, maar die zijn minder duidelijk”, gaat hij verder. “Het moeten een soort fresco’s geweest zijn, van lang geleden.”

We zetten de rondleiding verder, maar ik kan eigenlijk alleen maar denken aan de figuren op de ‘vergeten’ muur.

(Lees verder onder de foto)

Het gaat hier dus om een stuk toren dat lange tijd onder een vals plafond zat en compleet vergeten bleek. Bij het weghalen van dat plafond en pleisterwerk, ontdekt men dat er iets geschilderd staat op de originele binnenmuur van de toren. Die mergelstenen zijn normaal geel, maar hier werd eerst een grijze laag aangebracht. Of zo lijkt het toch.

Maar wie staat er dan afgebeeld?

We zien een man met baard, een soort helm/hoofdeksel en duidelijk afgelijnde kledij. Het moet een belangrijk figuur geweest zijn, iemand uit hogere kringen, want anders kwam je niet op een kasteelmuur terecht.

(Lees verder onder de foto)

Misschien is het de kasteelheer zelf? Of een familielid? Of ligt de hele familie verstopt onder het pleisterwerk? De andere gedaantes zijn niet héél goed zichtbaar meer.

In welke periode zitten we dan?

Dit lijkt me vooral werk voor archeologen, maar ik zou denken aan de 16de of 17de eeuw. Deze torens zijn volgens onroerend erfgoed gebouwd tussen 1485 en 1540.

De klederdacht, en mogelijke helm die de man met baard draagt, lijken me ook afkomstig uit die periode. Het kasteel – en dus ook Leut, Meeswijk en Eisden – zijn in die periode in handen van de familie Vlodrop (foto).

(Lees verder onder de foto)

Het goede nieuws is dat de Vlaamse overheid het kasteel kocht van de huidige eigenaar, en hopelijk een deel van de mogelijke fresco’s kan restaureren. Wie weet wat er nog te voorschijn zal komen.

Het boek van Ooit aan de Maas bestellen? Dat kan via oadm.be/boek. Ze is ook nog steeds verkrijgbaar via alle Standaard Boekhandels.