Al in mijn kinderjaren hoorde ik het mijn pa zeggen als we met de auto Eisden-Dorp inreden. “Kijk, daar ligt dat ingezakte huis.”
Ik heb dat heel mijn verdere leven onthouden, maar nooit echt begrepen wat bedoeld werd.
Na het ingezakte huis kwam de scherpe bocht naar boven, dan volgde dat vreemd rondpuntje en kon je zo de brug over. Vastgeroeste herinneringen en gewoontes in de gemeente waar je opgroeit. Ooit nog een kraakpand onderaan de kanaaldijk. (Lees verder onder de foto)
Toen ik enkele jaren geleden een heel oude foto zag van het huis besefte ik pas wat mijn pa altijd bedoelde. Het ging niet om ingezakte binnenmuren of een barst in de vloer zoals ik mij als kind altijd had ingebeeld. Nee, het ging echt om het ganse huis. Of beter gezegd de ondergrond die wegzakte en het huis dat daarop volgde.
Mijnverzakkingen! Dat huis was echt vollédig naar beneden gekomen, zoals een heel trage lift of zo. (Lees verder onder de foto)
In diezelfde periode leerde ik het Kruinenpad kennen. Wandelen door de boomtoppen langs het kanaal vlakbij. Daar wordt duidelijk zichtbaar hoe grote delen van Eisden-Dorp sinds de jaren 50 en 60 volledig zijn ingezakt. In die tijd zelfs gemiddeld twintig centimeter per jaar. En daarna wat trager om uiteindelijk bijna drie verdiepen weg te glijden. Tien meter.
De woonst uit de jaren 30 diende ooit als schipperscafé aan het kanaal. Vandaag kijken de bewoners er van uit hun slaapkamervenster naar het water. Mensen betalen daar veel geld voor in het buitenland. (Lees verder onder de foto)
Eisden-Dorp was voor de mijnperiode het enige échte Eisden. Het Eisden van meer dan 1.400 jaar oud. Oerstraten, een oernaam. Eskede, dat eigenlijk niet meer dan een aanhangsel van het ooit belangrijke Mulheim was. De westelijke zijde van het kanaal nam niet enkel de naam Eisden over maar ook het bruisende leven. Eisden-Dorp zakte dieper en dieper weg.
Maar sinds tien jaar bouwt een nieuwe en oude generatie Eisden-Dorpenaren hard aan de toekomst en dit huis is daar hét symbool van. Renoveren, vernieuwen, blik verruimen. Dat heeft een mens, een huis, een dorp soms nodig. Van wegzakken is al langer geen sprake meer. Het huis zal nooit meer zijn oude plek langs het kanaal krijgen, maar Eisden-Dorp kan zichzelf wel blijven overstijgen.
Wij hebben als buurtbewoners de verzakking geleidelijk zien gebeuren. Als kind was de dijk gewoon zoals overal een verhoogde berm van ongeveer één à anderhalve meter hoog en klommen we daar over om aan de kanaaloever te komen. Vanuit het café kon je nog over de dijk heen kijken naar de overkant. Toen de muur werd gebouwd was er naast het café een trap ingebouwd. De vrachtwagen van de mijn reden jaren lang dagelijks af en aan met rode kiezel om de dijken te verhogen. Er was ook iemand voortdurend in de weer met een pneumatisch toestel om de kiezel aan te stampen. Op de laatste foto is ons ouderlijke huis met het rode pannendak nog te zien..
inderdaad, de dijken werden steeds opgehoogd. en zo is de fameuze muur van eisden-dorp er uiteindelijk gekomen he.
Ik heb als kind ook altijd die verhalen gehoord en als het kanaal ‘s winters dichtgevroren was, konden ze recht op recht oversteken van de ‘cité’ naar het ‘dörp’😊
Nergens anders in de mijnstreek kan je zien welke impact de mijnverzakkingen hadden, dus uniek en heel bijzonder: schipperscafé Knevels.
Misschien een domme opmerking. Maar hoe komt dat het kanaal niet verzakte? Logischerwijs zou die daar dan overlopen of is men dat blijven verhogen?